W poważnych gazetach branżowych i w publikacjach na portalach znajdziesz tylko wykresy najlepsze z najlepszych. Mogłoby się wydawać, że to czysta prawda, ale… znalazłem ostatnio wyjątek.
Ratujemy wykresy
Zaczynam nowy cykl postów na blogu. Będę w nim przedstawiać przykłady wykresów, które mają coś na sumieniu. W pierwszej części wylistuję rzeczy, które można i trzeba poprawić, a w drugiej – po prostu to zrobię. Wpisy nie będą długie – nie będzie tu dużo teorii. Stawiam na praktykę.
Na pierwszy ogień idzie wykres zaprezentowany w poście na Linkedinie przez Cezarego Stypułkowskiego – obecnego CEO Banku Pekao. Dane na wykresie pokazują jak zmieniły się oszczędności Polaków rok do roku oraz gdzie w jakie typy produktów są ulokowane.
Ogólne pierwsze wrażenie z wykresu jest całkiem dobre. Ładne kolorki, jest tytuł, więc wiadomo o czym jest wykres, jest legenda i są etykiety. Ale im dłużej patrzymy na wykres, tym niestety jest gorzej.
Co mogło pójść lepiej?
- Przesyt informacji liczbowych Na wykresie znajduje się aż 23 wartości liczbowe, większość z nich ma tą samą czcionkę, więc nie możemy powiedzieć, że są mniej ważne. No i pytanie – czy umieszczanie na wykresie dokładnych danych o mało znaczących dla całego obrazu kategoriach jest wartością dodaną (przykład: 2 mld złotych, które Polacy trzymają w nieskarbowych dłużnych papierach wartościowych – stanowi to mniej niż 1/1000 sumy aktywów…)
- Źle dobrana precyzja liczb Czy podawanie liczb nawet z jedną wartością po przecinku ma w tym wypadku sens? Nie zwiększa naszego zrozumienia danych, powoduje zamieszanie i utrudnia umieszczenie etykiet na wykresie. Swoją drogą i tak mamy tu niekonsekwencje – w przypadku ostatniej kategorii zamiast “2,0” czy “3,0”, mamy po prostu “3” i “2”.
- Kolory nic nie znaczą Kolory co prawda są przyjemne dla oka, ale nie mają znaczenia dla interpretacji danych. Czy Fundusze Inwestycyjne są zaznaczone na czerwono, bo NBP przestrzega przed ich trzymaniem w portfelach? Skądże….
- Mega legenda Patrząc na samą legendę od razu widać, że autor chciał, żebyśmy spędzili z nią dużo czasu. Jest czytelna i zajmuje połowę wizualizacji, zabierając tym samym miejsce samej esencji.
- Tytuł nazywa dane na wykresie, ale nie daje przesłania Można zrobić lepszy tytuł. Obecnie mamy tu wyłącznie informację o tym jakie dane znajdują się na wykresie. Sucha informacja. Nic więcej. Tytuł powinien sprawiać, że chcemy przyjrzeć się wykresowi i streszczać jedno przesłanie, które wyniesiemy ze sobą gdy już skończymy patrzeć na wykres.
Mała przerwa na reklamę – dołącz do cotygodniowego newslettera po więcej wiedzy o wizualizacji danych:
Jak można poprawić ten wykres?
Przede wszystkim musimy zadać sobie pytanie “co chcę przekazać tym wykresem?”. Moim zdaniem głównym przesłaniem jest to, że Polacy mają więcej oszczędności niż jeszcze rok temu. Jeśli się uda warto pokazać jakie aktywa cieszyły się w ostatnim roku popularnością (czyli gdzie mamy wzrosty w stanach rok do roku). Po pierwsze wrzucam dane w tabelę, żeby móc łatwo je ogarnąć w Excelu. I zaczynam czarować 🧙 Poniżej efekt finalny oraz krótkie omówienie co udało się zmienić: 
W jaki sposób poprawiłem to co było słabym punktem pierwotnej wersji?
- Przesyt informacji liczbowych – w dalszym ciągu na wykresie jest dużo liczb, ale postanowiłem zostawić je ponieważ pomyślałem o odbiorcy wykresu. Jest to zapewne analityk, który lubi patrzeć na liczby i porównywać je ze sobą. To, że każda kategoria została uwzględniona pozwala od razu dostrzec, które aktywa rosły w poprzednim roku. Wyróżniam większą czcionką liczby przypisane do aktywów o największej wadze dla całości ćwiczenia.
- Źle dobrana precyzja liczb – zrezygnowałem z wartości po przecinku, dla liczb dużych (powyżej 1000) dodałem separator tysięcy (x.xxx)
- Kolory nic nie znaczą – tutaj mamy tylko dwa kolory i mają swoje znaczenie – dane z września 2024 roku są zielone (bo nowe), a dane z 2023 roku są szare (bo stare) – cała filozofia 😉
- Mega legenda – ponieważ zmieniłem typ wykresu (ze skumulowanego na serię słupków dla każdego aktywa) to i legenda uległa znaczącemu skróceniu – teraz wszystkie nazwy aktywów są wypisane na osi, a nie w legendzie
- Tytuł nazywa dane na wykresie, ale nie daje przesłania – zmieniłem tytuł wykresu i zawarłem w nim główną informację, z którą oglądający powinien przewrócić stronę/przescrolować – “oszczędności Polaków wzrosły”.
Zakończenie
W dzisiejszym krótkim poście pokazałem jakie błędy popełniono w przygotowywaniu wykresu o oszczędnościach Polaków. Oprócz wytknięcia niedociągnięć, postanowiłem zrobić wykres na nowo – w lepszej wersji. Moim zdaniem wyszło lepiej i nie tak przytaczająco 😉 Po więcej inspiracji zapraszam do mojego cotygodniowego newslettera – zapiszesz się tutaj:
Tyle na dzisiaj!
