Wykres słupkowy…. Nuda…. Czy naprawdę nie ma już innych typów wykresów? Widziałem już tysiące słupków i nic nie jest w stanie mnie zaskoczyć… Czy aby na pewno?
Dlaczego wykres słupkowy jest świetny?
Na początku tego tekstu muszę Ci się do czegoś przyznać. Mianowicie bohater dzisiejszego odcinka to mój ulubiony typ wykresu. Wykres słupkowy sprawdza się świetnie wszędzie tam, gdzie trzeba ze sobą porównać kilka kategorii lub wartości w różnych momentach w czasie. Dla mnie zawsze wtedy jest to pierwszy wybór.
Nic więc dziwnego, że wykres słupkowy to jeden z najczęściej wykorzystywanych i najbardziej intuicyjnych sposób wizualizacji danych, zwłaszcza danych kategorycznych. Szczególnie przydaje się tam gdzie analizujemy i porównujemy wyniki sprzedaży, udziały rynkowe lub liczbę klientów w kolejnych latach.
Bar chart ma bardzo prostą formę. Właśnie dzięki prostym słupkom o różnej długości każda osoba patrząca na wykres szybko dostrzega różnice i trendy. Wykresy słupkowe dobrze sprawdzają się w raportach i prezentacjach, gdzie liczy się klarowność przekazu i szybkość interpretacji.
Oczywiście typowy wykres słupkowy to jedynie baza. Dlatego też warto trochę pobawić się ze zwykłymi słupkami, żeby uzyskać jeszcze lepszy efekt. Można niektóre z nich wyróżnić innym kolorem, żeby zwrócić uwagę na konkretną kategorię. Warto dorzucić jakiś element wprost porównujący słupki np. wpisać procentową zmianę pomiędzy latami.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat to znalazłem fajny artykuł, który podsumowuje najważniejsze tematy związane z wykorzystaniem wykresów słupkowych – sprawdź go tutaj
== Kompendium Wykresów – Wykres Słupkowy ==
Wykres słupkowy sprawdza się świetnie zwłaszcza, gdy kategorii jest niewiele. Ale co w przypadku gdy chcemy porównać jak wyglądała sprzedaż kilku produktów naszej firmy na przestrzeni kilku lat?
Skumulowany wykres słupkowy – jednak trochę zło…
Spójrz teraz na ten wykres słupkowy:
Dużo się tutaj dzieje, widzimy jak wyglądała sprzedaż w różnych regionach dla każdego z trzech produktów. Ale brakuje jednej kluczowej informacji – który region zanotował najlepszą sprzedaż (i komu trzeba będzie przygotować nagrodę i premię 🤑).
Można więc próbować inaczej – zróbmy jeden duży słupek, który opisze sprzedaż dla regionu i podzielmy go na mniejsze, tak, żeby pokazać udział każdego z produktów. Tak powstaje nam skumulowany wykres słupkowy (ang. stacked bar chart). Angielska nazwa jest bardzo adekwatna – stacked czyli ułożony w stosik – dokładnie tak jak poszczególne produkty na poniższym wykresie:
Teraz już wiemy, który dyrektor regiony zasługuje na tytuł Mistrza sprzedaży, ale… w moim odczuciu podział wprowadzony na słupku zaciemnia obraz sytuacji.
A co gdyby wziąć to co najlepsze z obu tych wersji?
Na taki pomysł wpadł Kevin Flerlage, który zawodowo zajmuje się wizualizacją danych – głównie za pomocą Tableau. W kwietniu 2025 opublikował artykuł, w którym przedstawił ciekawą alternatywę dla skumulowanego wykresu słupkowego.
Oto jego propozycja:
Cały artykuł możesz przeczytać pod tym adresem:
== The Best Alternative to Stacked Bar Chart I’ve Ever Seen ==
Sam artykuł jak i post na Linkedin stały się szybko viralowe w światku dataviz. Kevin w artykule pokazuje jak wykonać podobną wizualizację za pomocą Tableau. Oczywiście jest to cudowne narzędzie do przygotowywania wykresów ale pod warunkiem, że… masz do niego dostęp. A jak wiemy, przynajmniej w Polsce nie jest to program pierwszego wyboru jeśli chodzi o wykresy. A jaki program nadaje się najbardziej do relatywnie prostych wykresów?
Tak, tak… dobrze myślisz 💚 W kolejnej części artykułu pokażę Ci w jaki sposób wykonać podobny wykres w… Excelu.
A teraz mała przerwa na autoreklamę:
Jeśli jakimś cudem jeszcze nie zapisałaś/zapisałeś się na moją listę mailową – zrób to od razu! Nie odkładaj tego na później…
Zero spamu, samo mięso, co tydzień coś ciekawego ze świata analizy i wizualizacji danych.
Viralowy wykres słupkowy w… Excelu – krok po kroku
Startujemy z naszym zestawem danych:
| Meble | Wyposażenie | Oprogramowanie | Total | |
| Wschód | 39 | 45 | 37 | 121 |
| Zachód | 18 | 21 | 17 | 56 |
| Północ | 23 | 27 | 23 | 73 |
| Południe | 32 | 35 | 25 | 92 |
Na początku zrobimy zwykły wykres słupkowy, gdzie w ramach każdego regionu, będziemy mieć po 3 słupki – sprzedaż mebli, wyposażenia i oprogramowania.
Zaznaczamy pierwsze kolumny (na razie bez “Total”) i klikamy na wstążce grupę Wstawianie, a następnie “Wstaw wykres kolumnowy lub słupkowy”.
Z menu, które się rozwija wybieramy “Kolumnowy 2D – Kolumnowy grupowany”:
Jak do tej pory proste, prawda? I mamy rezultat bardzo podobny do tego co widać na jednym z wcześniejszych obrazków. Żeby zwiększyć komfort oglądającego warto dodać etykiety danych klikając na wykres, następnie w “+” i w Etykiety danych.
Teraz pora, żeby podziałać trochę z sumą i pokazać, który region rządzi.
Klikamy na dowolną część wykresu prawym przyciskiem myszy i wybieramy z pojawiającego się menu opcję “Zaznacz Dane” (możemy to zrobić także klikając prawy przyciskiem myszy na wykres i wybierając Zaznacz Dane z górnej wstążki).
Następnie klikamy “Dodaj“. Pojawia się okienko “Edytowanie serii“. Jako nazwa serii zaznaczamy komórkę z napisem Total, a jako Wartości serii wskazujemy sumy dla każdego z produktów.
Po zatwierdzeniu w okienkach na wykresie pojawił się czwarty słupek w każdym z regionów. Niby ok, ale czy nie mogliśmy od razu zaznaczyć wszystkich czterech kategorii tworząc wykres? Okazuje się, że nie – będziemy chcieli sterować tym czwartym słupkiem niezależnie od trzech pozostałych, więc musimy traktować go odrębnie.
Jak postępujemy dalej? Klikamy prawym przyciskiem myszy na dowolny z niebieskich słupków, a następnie jeszcze raz prawy przyciskiem. Z rozwiniętego menu wybieramy opcję “Formatuj serię danych“
Po prawej stronie rozwija się menu, w którym możemy… robić cuda 🪄
Z Opcji serii wybieramy “Kreśl serię na … Oś pomocnicza” – dzięki temu ta jedna seria danych dostanie osobną oś i “nałoży się” na pozostałe słupki. Dodatkowo w drugim kroku zmieniamy Szerokość odstępu – u mnie zadziałała zmiana na 50%, ale u Ciebie może być to inna liczba. Chodzi o to, że szerokość niebieskiego słupka “zakryła” pozostałe kolorowe słupki.
Jesteś jeszcze kilka kroków do końca, ale powoli już widać metę 😉
Przechodzimy do opcji “Wypełnienie i linia“, a następnie zmieniamy kolor wypełnienia słupka na ciemnoszary (oczywiście można inny, jeśli bardziej pasuje do Twojej palety) i przezroczystość na 40-50%.
Chyba teraz już widzisz do czego zmierzam… Problemem jest teraz to, że mamy dwie skale na wykresie – oś po lewej stronie pokazuje wartości dla słupków z produktami, a oś po prawej stronie dla danych skumulowanych. Musimy to zmienić i ujednolicić.
Klikamy na oś o mniejszych wartościach (ta po lewej) i w menu po prawej stronie przechodzimy do Opcje osi. Zmieniamy Granice -> Maksimum wpisując największą liczbę widoczną na osi po prawej stronie (u nas w przykładzie 140).
Dostajemy taki wykres:
Teraz jeszcze trochę zabawy nad estetyką:
- Zmieniamy tytuł wykresu
- Dodajemy etykiety danych i zwiększamy i pogrubiamy czcionkę dla kategorii Total
- Skoro mamy etykiety to możemy usunąć obydwie osie (główną i pomocniczą)
- Linie siatki (poziome) moim zdaniem też nie będą tutaj potrzebne – usuwamy
- Zmieniamy kolory słupków produktowych – jestem zwolennikiem jednego koloru w różnych odcieniach (np. ciemnoniebieski dla mebli, niebieski dla wyposażenia i jasnoniebieski dla oprogramowania)
- Pogrubiamy oznaczenia rejonów geograficznych i legendę.
Finalny efekt naszych starań wygląda więc następująco:
Piękny, przyjemny i czytelny wykres i … nie musieliśmy do jego stworzenia wykorzystywać ani Tableau ani Power BI, jedynie Excel…
Na zakończenie
W tym artykule pokazałem jak w prosty i szybki sposób można wykonać świetną alternatywę dla skumulowanego wykresu słupkowego w Excelu. Wersja excelowa nie ustępuje wizualizacjom tworzonym w specjalistycznych narzędziach BI.
Plik Excela, w którym wykonywałem wizualizację znajdziesz TUTAJ.
Jeśli chcesz co tydzień dostawać ciekawe materiały o narzędziach wizualizacji i analizy danych – to dobrze się składa! Zapisz się do mojego newslettera – nic nie tracisz a możesz tylko zyskać. Więc… sprawdź niżej 👇
Do następnego!
